Gymnocalycium bodenbenderianum Hosseus ex Berger 1929

Sous-genre : Trichomosemineum

HUNT (New Cactus Lexicon – 2006) : G. bodenbenderianum
LODÉ (Taxonomy of the Cactaceae – 2015) : G. bodenbenderianum
CHARLES (Gymnocalycium in Habitat & Culture – 2008) : G.bodenbenderianum
TILL, AMERHAUSER & TILL (Gymnocalycium – 2008) : G. bodenbenderianum
Selon le tableau de Graham Evans publié par G. Charles dans The Cactus Explorer 21 (2018)

Les taxons :
* Gymnocalycium bodenbenderianum (Hosseus ex Berger) AW Hill
* Gymnocalycium kozelskyanum Schütz

* Gymnocalycium paucispinum (Backeberg ex H. et W. Till) H. Till
* Gymnocalycium piltziorum Schütz
* Gymnocalycium platygonum (Till et Till) Pilbeam
* Gymnocalycium riojense Fric ex Till et Till
sont étroitement liés par leur longue histoire et de multiples combinaisons nomenclaturales les ayant alternativement unis ou séparés. Il est donc utile de prendre connaissance de l’histoire de chacun de ces taxons et des nombreuses sous-espèces ou variétés pour mieux comprendre la vision actuelle des différents spécialistes qui n’ont pas une approche unanime sur leurs rangs taxonomiques respectifs.

Voici une tentative de classement chronologique montrant l’évolution de la perception que les spécialistes ont eu de chacun de ces taxons :


L’acception donnée à Gymnocalycium bodenbenderianum par Graham Charles est très large. A la suite d’autres auteurs, il englobe sous ce taxon différents autres taxons décrits plus ou moins validement sous les noms de
Gymnocalycium kozelskyanum Schütz,
Gymnocalycium paucispinum (Backeberg ex Till et Till) H. Till,
Gymnocalycium piltziorumSchütz,
Gymnocalycium platygonum (Till et Till) Pilbeam,
Gymnocalycium riojense Fric ex Till et Till,
Gymnocalycium stellatum ssp occultum (Fric ex Till et Till) H. Till,
Gymnocalycium triacanthum Backeberg,

Il est indéniable que tous ces taxons ont des points communs (organes reproducteurs, apparence et couleur de l’épiderme) même s’ils présentent des particularités notables particulièrement au niveau de la disposition, de la dimension et du nombre d’épines.

Sur ce site, ils sont présentés séparément conformément au parti pris d’approcher les espèces par leur nom le plus habituel dans les collections et chez les marchands/producteurs, sans préjuger de leur parenté, ceci afin de faciliter leur identification.

Cependant, courant 2014, le groupe de travail international sur le genre Gymnocalycium (AGG à Eugendorf en Autriche), a entériné le rattachement de la pléthore de taxons infraspécifiques de Gymnocalycium riojense à Gymnocalycium bodenbenderianum dans une mesure de simplification et de cohérence, selon le schéma suivant :

Le large concept de Gymnocalycium bodenbenderianum retenu par G. Charles a une distribution s’étalant au sud et au centre de la Province de La Rioja englobant une part de la Province de Catamarca et une petite partie de la Province de San Juan. Il pousse souvent sous des buissons occupant de faibles pentes sableuses. La forme occupant l’extrêmité nord-ouest de sa distribution, qui pousse près de la ville de Catamarca, fut nommée de manière probablement invalide par Schütz, Gymnocalycium occultum. Elle a été ultérieurement publiée validement par H et W Till comme Gymnocalycium stellatum v. occultum.

La partie de la population, la plus australe, du complexe bodenbenderianum, celle qui pousse dans le sud de la province de La Rioja, près d’Ulapes – Ambil, a fait l’objet d’une description spécifique par le Groupe de Travail Gymnocalycium autrichien et s’est vu attribuer une identité propre sous le nom de Gymnocalycium basiatrum (voir sous ce nom)
Tous les taxons de Gymnocalycium bodenbenderianum, sont très esthétiques et intéressants à cultiver, en raison notamment de la couleur brune de leur épiderme. Ils poussent malheureusement lentement.

Ce taxon a un niveau de ploïdie de 2n (Mario Wick in Schütziana 14(2023)3

Gymnocalycium bodenbenderianum

Gymnocalycium bodenbenderianum
Gymnocalycium bodenbenderianum. Sujet de 9 ans issu de graines A. de Barmon

Gymnocalycium bodenbenderianum
Gymnocalycium bodenbenderianum. Origine Kuentz
Gymnocalycium bodenbenderianum
Gymnocalycium bodenbenderianum. Même sujet, détail.

Gymnocalycium bodenbenderianum KP 283

Gymnocalycium bodenbenderianum KP 283
Gymnocalycium bodenbenderianum KP 283. Road from Frias to San Antonio, Catamarca, Argentine, 865 m.
Sujets de 2 ans issus d’un semis de graines L. Bercht réf. : 2017/4306
 Gymnocalycium bodenbenderianum KP 283 à 4 ans.
Gymnocalycium bodenbenderianum KP 283 à 4 ans.
 Gymnocalycium bodenbenderianum KP 283 à 4 ans.
Gymnocalycium bodenbenderianum KP 283 à 4 ans.

Gymnocalycium bodenbenderianum (paucispinum)

Gymnocalycium bodenbenderianum (stellatum v. paucispinum)
Gymnocalycium bodenbenderianum (stellatum v. paucispinum)
Gymnocalycium bodenbenderianum (stellatum v. paucispinum)
Gymnocalycium bodenbenderianum (stellatum v. paucispinum)
Gymnocalycium bodenbenderianum (stellatum v. paucispinum)
Gymnocalycium bodenbenderianum (stellatum v. paucispinum)

Gymnocalycium bodenbenderianum v. paucispinum TOM 0858.1

Gymnocalycium bodenbenderianum v. paucispinum
Gymnocalycium bodenbenderianum (v. paucispinum TOM 858.1.
Ruta 60, 4 km north of Telaritos, Cat., 247 m. Sujets de 18 mois issus d’un semis de graines L. Bercht réf. : 2018/1903

Gymnocalycium bodenbenderianum (platygonum)

Gymnocalycium platygonum P 216
Gymnocalycium bodenbenderianum (platygonum P 216)
Gymnocalycium bodenbenderianum (platygonum P 216). Même sujet à 16 ans.
Gymnocalycium bodenbenderianum (platygonum P 216). Même sujet à 16 ans.

Gymnocalycium bodenbenderianum (stellatum ssp occultum)

Gymnocalycium bodenbenderianum (stellatum ssp occultum)
Gymnocalycium bodenbenderianum (stellatum ssp occultum)
Gymnocalycium bodenbenderianum (stellatum ssp occultum)
Gymnocalycium bodenbenderianum (stellatum ssp occultum)

Gymnocalycium riojense P 206 (en fait Gymnocalycium basiatrum)

Gymnocalycium bodenbenderianum (riojense P 206).
Gymnocalycium basiatrum acheté sous le nom de bodenbenderianum (riojense P 206). Ulapes, La Rioja, Argentine, 500m
Gymnocalycium bodenbenderianum (riojense P 206).
Gymnocalycium basiatrum acheté sous le nom de Gymnocalycium bodenbenderianum (riojense P 206). Détail